Ziezo, vlug de tandjes poetsen om fris en monter te kunnen vertrekken naar de hoofdstad Zagreb. Onderweg kan je regelmatig maïsvelden zien. Ook verschijnt er veel reclame over Karlovacko bier. Karlovac is eveneens een stad die we zullen passeren. Ook zien we reclameborden waar de afbeelding van de huidige paus staat. Eveneens heb ik een poster van de huidige paus gezien op de achteruit van de bus. Dit komt omdat hij hier ongeveer een maand geleden in Zabreb op bezoek is geweest. Ja, in Kroatië is het katholicisme troef.
We passeren ook het dorp Turnaj, nabij Karlovac. Deze streek is zeer zwaar getroffen tijdens de oorlog. Je kan tanks en militaire vliegtuigen zien langs de weg. Je kan eveneens in verschillende huizen de kogelinslagen nog zien. Er is zelfs een huis dat niet hersteld werd om de oorlog te herdenken.
Op een gedeelte van de weg zijn er werkzaamheden aan de gang. Langs beide zijden van de werkzaamheden staan er wegenwerkers het verkeer te regelen met een groen en een rood bordje. Met een walkie talkie staan beide wegenwerkers in contact met elkaar.
Wat is dat toch hier met de benamingen van sommige dorpen: Krnjak; Trsteno en met 5 lettergrepen de recordhouder, nl het dorp Trnsko. Spreek het maar uit hé.
We komen aan in de hoofdstad Zagreb en passeren oa het voetbalstadium van Dynamo Zagreb, een hippodroom en de bibliotheek. In Zagreb, met de buitenwijken erbij, leven er ongeveer 1,2 miljoen inwoners. Als je naar de gebouwen in de stad Zagreb kijkt, kan je het onderverdelen in 3 delen. Het oude gedeelte (voor de 19e eeuw); het gedeelte (tussen 19e en 20e eeuw) en het nieuwe gedeelte (na de 20e eeuw).
Zagreb is na de val van het communisme tot bloei gekomen, zij het met enige vertraging vanwege de binnenlandse oorlog. In het centrum staan tal van monumentale bouwwerken, terwijl je bijna struikelt over de vele museums hier.
We vertrekken bij ons bezoek op het verkeersplein Kaptol. In dit stadskwartier hebben de kerkelijke machthebbers nog altijd hun basis. We komen in contact met de locale gids Ivana en brengen eerst een bezoek aan de statige kathedraal van Zagreb op dit plein. De twee torens van de kathedraal van Zagreb, gewijd aan Maria Hemelvaart en Sint-Stefanus, pieken fier omhoog. Aan drie zijden eromheen zie je de middeleeuws aandoende gevels en torentjes van het aartsbisschoppelijk paleis van halverwege de 18de eeuw. De kathedraal is de zevende kerk op deze plek. De zesde werd door een aardbeving verwoest in 1880. Daarna liet een Weense architect het gebedshuis in neogotische stijl herrijzen. Hij voegde er de ranke en spitse torens aan toe, 104 en 105 m hoog, om te laten zien dat Zagrebs ster in die tijd rijzende was. Aan één van de torens waren er renovatiewerken aan de gang. Ook rond het hoofdportaal zijn de beeldpartijen recent gerestaureerd. Binnen is het interieur van de kathedraal vooral hoog.
Achteraan in de kerk kunnen we een opschrift zien op de muur. Dit is het glagolitische schrift en is het oudste Slavische schrift. En wat nog belangrijker is voor de Kroaten: het is een Kroatisch-Slavisch schrift. In de 9de eeuw bedachten de monniken Cyrillus en Methodiuw de oudste vorm ervan, waarin 38 letters en cijfers ronde vormen hebben. Later kwam de hoekiger variant in zwang, die als authentiek Kroatisch beschouwd wordt. Het schrift toont geen enkel verwantschap met andere schriften. Cyrillus en Methodius ontwikkelden het gaglolitische schrift met de bedoeling christelijke geschriften en daarmee het christendom onder de aandacht van de heidense Slaven te brengen. Het glagolitische schrift neemt een aparte plaats in de harten van de Kroaten in, want het is een symbool voor de eigenheid en zelfstandigheid van het Kroatische volk.
Achter het hoofdaltaar in de kathedraal is achter glas een beeltenis van aartsbisschop Alozije Stepinac te zien. Voor de Kroaten is hij altijd een icoon voor hun nationalistische gevoelens geweest. Nabij het altaar tegen de zijwand van de kerk kan je Stepinac zijn graf vinden. Zijn graf wordt opgeluisterd door een fraai reliëf van de kunstenaar Ivan Mestrovic, dat de aartsbisschop knielend voor Christus toont.
Op heel wat plaatsen in Kroatië kom je beeldhouwwerken tegen van de kunstenaar Ivan Mestrovic (1883 –1962), de beroemdste moderne beeldhouwer van Kroatische afkomst. Mestrovic werken kenmerken zich door een krachtige, robuuste en uitgesproken stijl, waarin ook zachte vormen in terug te vinden zijn. Zijn inspiratie haalde de meester vooral uit de romantiek van de 19de eeuw, uit de Oostenrijks – Hongaarse art nouveau stijl, uit de klassieke tijd en uit de volkse kunst van de Balkan.
Midden op het plein voor de kathedraal blinkt een vergulde Madonna met vier engelen om haar heen in de zon. Op dit plein komt er een bedelaar op ons af voor eten. Hij zat al in de vuilnisbakken te snuffelen naar eten. Uiteindelijk gaf een non hem wat brood. Zullen wij dan de “melk” geven?
In het straatbeeld van Zagreb kan je hier veel nonnen tegenkomen. Ik zag er zelfs één met de sacoche onder de arm en een andere met de gsm aan het bellen. De moderne non zit hier in Kroatië.
Ten westen van Kaptol is de sfeerrijke oude kern van Zagreb. We passeren eerst Dolac, waar er dagelijks een levendige markt is. We kunnen hier de toren zien van een 19de eeuwse Servisch-orthodoxe kerk. Enkele tijd later lopen we over hobbelkeien omhoog naar de Stenen poort (de Kamenita vrata), welke de oostelijke toegangspoort is van de oude stad. Hier zien we nog een standbeeld van Sint-Joris op zijn paard. Precies de bewaker van de toegangspoort.
Onder de poort loopt het straatje in een bocht naar rechts de oude stad binnen. In de bocht is een kleine schrijn ingericht rond een afbeelding van de Heilige Maagd in een muurnis. In 1731 brandde de poort grotendeels af, maar het beeld bleef, naar verluidt volledig onaangetast. Sindsdien bewijzen dagelijks talloze inwoners van de stad even hun eer aan Maria of komen er een gunst afsmeken. De plaquettes tegen de muur zijn van dankbare mensen wier smeekbeden zijn verhoord. Tegenover het nis staan enkele banken in de bocht en kun je een kaarsje aansteken. Veel mensen passeren hier en zitten te bidden of knielen zelfs neer voor de Heilige Maagd.
Een beetje verder komen we op een plein, het hart van Zagrebs oude centrum, waar de Sint-Marcuskerk staat. Wat opvalt aan de kerk zijn de bontgekleurde dakpannen met daarin het stadswapen van Zagreb en het staatswapen van het oude koninkrijk van Kroatië, Dalmatië en Slavonië verwerkt. Het laatste is uit drie delen opgebouwd: het roodwit geblokte deel staat symbool voor Noord- en Centraal Kroatië, dat wil zeggen het historische kerngebied van het oude koninkrijk. Het deel met de drie leeuwenkoppen ernaast staat voor Dalmatië, en het onderste deel laat de rennende marter van Slavonië zien. Boven het dak uit steekt de barokke kerktoren uit de 17de eeuw. De rest van de kerk is een mengelmoes van stijlen vanaf de 14de eeuw, gevolg van het vele herbouwen en restaureren van kerkdelen. De gotiek overheerst overigens.
Nadien lopen we richting de stadswallen. Museums zijn er hier genoeg en we passeren het museum van de naïeve kunst en het museum van de gebroken harten. Nooit gedacht dat zo iets zou bestaan. Misschien het gat in de markt. Vervolgens passeren we nog een andere kerk, de Sint Catharina kerk. Ja, kerken genoeg hier. We komen terecht op de stadswallen waar we een mooi uitzicht hebben over de benedenstad van Zagreb. Hier kwamen we een artiest tegen die op zijn gitaar muziek bracht aan de voorbijgangers. Hier zien we ook het zilverkleurige beeld van een man (schrijver / dichter Antun Gustav Matos) op een bankje.
Via trappen naar beneden komen we terecht op het plein Trg bana Jelacica, welke het stadshart is van Zagreb. Rond het plein rijzen de wanden van allerlei statige gebouwen op, terwijl op het plein een groot standbeeld van gouverneur Josip Jelacic te paard de aandacht trekt. Ondertussen waren de duiven op zijn voetstuk aan het schijten. Een van de historische figuren die de Kroaten tot hun belangrijkste vaders des vaderlands rekenen. De Kroaten eren hem als een van de eersten die voor een eigen staat pleitten.
De fontein op het plein werkt momenteel niet, omdat er herstellingwerken aan de gang waren. Er zijn hier ook haltes van verschillende tramlijnen, die vanaf hier uitwaaieren over de rest van het centrum. De modernere trams hebben een blauwe kleur. De meer verouderde trams die ik zag hadden oa een witte of rode kleur. Op dit plein zitten ook veel duiven. Verder zie je allemaal lege houten tafels met een afdak netjes naast elkaar staan op het plein. Dit dient voor het houden van markt op dit plein.
Zijn er nog vragen? Ja, wat is het telefoon nummer van de mooie en jonge locale gids Ivana?
Nadien hadden we vrije tijd en hebben we nog eens rondgelopen op een ondergrondse markt. Men verkoopt hier bloemen, groenten, fruit, kazen, vlees, wijnen en andere zaken.
De vele terrasjes zijn hier leuk en nodigen uit om er te gaan zitten. Een straathoek hier zonder terras, daar is iets grondig mis mee, lijkt het dan wel. We hebben geluk, we moeten niet betalen voor het biertje, omdat we volgens hun te lang hebben moeten wachten op de bestelde drank en eten. Zo lang was dit toch niet! In Kroatië hebben we nog meer geluk: ergens anders vergeten ze mijn geld te vragen voor een biertje; of ze kunnen niet teruggeven en geven mij meer dan nodig terug. Ja, goed dat ik over de linkerteen heb gewreven van bisschop Gregorius in Split. Nu zien we dat we geluk hebben.
Na ons bezoek aan Zagreb rijden we met de bus terug zuidwaarts naar de stad Zadar. We rijden op de autosnelweg, het is een bosrijk gebied en plots zien we een brede brug. Bij deze brug stond een verwittigingbord met de figuur van een beer en een wolf. Vroeger waren er geen autosnelwegen en de beren hadden een natuurlijke trek en een vaste route van bewegen tijdens de seizoenen. In de zomer zaten ze hoog in de bergen. In de winter kwamen ze naar de vallei omdat daar voedsel was. Met de komst van de wegen, hebben ze oversteekplaatsen gemaakt voor de beren.
We rijden nogmaals door de lange tunnel. Achter de tunnel beginnen we terug de zee te zien. Vanaf nu zijn er weinig bomen te zien in het landschap. De Venetianen zijn vooral naar deze streek gekomen om hout te komen halen voor de bouw van Venetië. Ook kan het hier hevig waaien. Dit komt omdat er hier een bijeenkomst is van het continentale en het mediterrane klimaat. Deze 2 verschillende klimaten, die als het ware tegen elkaar botsen, zorgt voor veel wind in de streek.
Op het eiland Pag voor de kust hier worden vooral harde kazen gemaakt. Deze kazen worden hoog gewaardeerd en zijn enorm populair en duur. Het eiland Pag wordt ook wel het Kroatische Ibiza genoemd, omdat er veel party’s doorgaan.
Naarmate we Zadar naderen zien we langs de weg veel verkoopskraampjes van fruit en drank.
Ten zuiden van het eiland Pag is Zadar het stedelijke, economische en culturele centrum van Noord-Dalmatië. Zadar is met meer dan 90000 inwoners de vijfde stad van Kroatië. In de buitenwijken van Zadar zag je dat er nog beschadigde appartementsblokken waren met kogelinslagen.
Zadar ligt op een schiereiland. Het was vroeger gesticht door de Grieken en later overgenomen door de Romeinen. Zadar was in het Romeinse rijk een belangrijk Romeins centrum. Vanaf het jaar 100 tot halverwege de 14de eeuw ondernamen de Venetianen intussen verwoede pogingen Zadar in te nemen. Enkele malen viel de stad in hun handen, maar steeds voor korte duur. De stadsmuren zijn hier uit de tijd van de Venetianen.
Verdwalen in de oude stad van Zadar is vrijwel onmogelijk. De historische kern is aan drie kanten door water omgeven. Aan de vierde kant ligt het haventje Fosa. De stadsmuren laten je de verdere begrenzing hier wel zien. Het oude centrum heeft bovendien een grotendeels rechthoekig stratenpatroon van de Romeinen geërfd, wat de oriëntatie vergemakkelijkt.
De bus stopt op de boulevard langs de hoofdhaven, voorbij de voetgangersbrug over deze haven. Onder deze voetgangersbrug kunnen alleen de kleinere boten varen. Langs deze kant mogen de auto’s rijden, aan de zee zijde of ander kant mogen er geen auto’s rijden. De locale gids Edi wacht ons op en zal alles uitleggen in het Duits. We wandelen direct naar…, raad eens, jawel naar een kerk. In de nabijheid van de kerk staan verschillende borstbeelden van belangrijke culturele en politieke mensen. In de kerk hebben ze de gaten van kogelinslagen verwijderd of bepleisterd. Je kan zien waar ze dit gedaan hebben. We zien ook een huis aan de haven dat vroeger dienst deed als een magazijn of opslagplaats van goederen.
Vervolgens zijn we naar de zeezijde gegaan en daar zagen we op de kade een groot en rond platform, die bestaat uit verschillende zonnepanelen om energie mee op te wekken. Je mag hier gerust op lopen. Dit platform met zonnepanelen kan ronddraaien zoals een uurwerk.
Een beetje verder op de kade hadden we een andere attractie. Hier hebben ze in de kade een orgel gebouwd. In de gebouwde gaten in de kade komt er lucht en de bewegende zee maakt de gaten dicht. Hierdoor komt er geluid uit de gaten boven op de kade. Dit is leuk voor de toeristen, maar niet zozeer voor de bewoners in de nabijheid omwille van de vervelende geluidshinder. Als er storm op zee is, dan zal er veel wind zijn en is het ingebouwde orgel in de kade op zijn best.
De eilanden voor Zadar zijn bewoond. Er is een ferry tussen de eilanden en het vasteland. De meeste kinderen, die op deze eilanden wonen, gaan op het vasteland naar school. Ook de volwassenen gaan werken op het vasteland. Ondertussen zien we een stuntvliegtuig, een tweedekker, over de zee vliegen en een looping aan het maken.
Van op de kade kunnen we het universiteitsgebouw zien. Aangezien Zadar een universiteitsstad is, is het in het weekend erg levendig hier. Voor het universiteitsgebouw zien we een vervallen hotel. Vroeger was Alfred Hitchkock hier nog een gast. Hij vond het hier een plaats met een ideale zonsondergang.
Nu lopen we naar het klassieke hart van de oude stad. Dit is Zeleni Trg, daar waar vroeger het Romeinse Forum lag, het centrale, verhoogde plein waar alle belangrijke gebeurtenissen in de Romeinse tijd plaatsvonden. Eeuwenlang hebben de resten van het Forum trouwens verborgen gelegen onder de stad. Pas in de jaren dertig legde men een deel van het oorspronkelijke plaveisel en van de treden langs het Forum bloot. In de tweede wereldoorlog is het stadscentrum zwaar gebombardeerd, wat na de oorlog de gelegenheid gaf nog meer van het oude Forum bloot te leggen. Met de constructie van het Forum moet men in de 1st eeuw voor Chr. zijn begonnen. De definitieve omtrek en vorm kreeg het in de 3de eeuw na het begin van onze jaartelling. Traptreden leiden toen naar een stenen platform van 95 bij 45 m. Daarmee is dit het grootste Forum dat op Kroatisch grondgebied gevonden is. Aan drie zijden stond er een monumentale zuilengalerij omheen. Je kan hier nog een zuil zien en deze staat nog op zijn oorspronkelijke plek. In de middeleeuwen deed de zuil als schandpaal dienst.
Zeleni Trg wordt overheerst door twee van de belangrijke historische bouwwerken van Zadar: de Sint-Donatuskerk uit de 9de eeuw en de Sint-Anastasiakathedraal uit de 12de / 13de eeuw. De twee kerken staan tegen elkaar aan, waarbij de Sint-Donatuskerk de ronde kerk direct aan het plein is. Het grondplan van de Sint-Donatuskerk laat een cilindrische opbouw rond een centrale cirkelkapel zien. Aan de buitenste ring zijn drie halfronde zijabsiden aangebouwd. Als fundering onderaan deze kerk zien we zuilen. Een paar smalle ramen doorbreken de massaliteit van de façade. We zijn een kijkje gaan nemen binnen in de kerk. In het interieur loopt de binnencilinder omhoog tot in het conische dak. De decoratie van de kerk is wel sober. De akoestiek is trouwens uitzonderlijk goed. Niet voor niets worden er al meer dan dertig jaar ’s zomers muziekvoorstellingen (klassieke concerten) gegeven in het kader van het middeleeuwse en renaissance muziekfestival van Zadar. En dit op een podium dat zichtbaar was in de kerk.
Het donker gele gebouw naast de kerk is het aartsbisschoppelijk paleis. Het werd oorspronkelijk in de 11 de eeuw gebouwd, maar kreeg zijn saaie, neoclassicistische uiterlijk in de 19de eeuw. Tegenover de Sint-Donatuskerk zien we een strak en modern gebouw dat dienst doet als archeologisch museum. Daarnaast staat de Mariakerk. Helaas voor de kerkliefhebbers, deze kerk hebben we niet bezocht.
Door bombardementen tijdens de wereldoorlog verschenen er hier rondom modernere gebouwen, die eigenlijk niet in dit historisch plaatje passen. Door het geluid van dit stuntvliegtuig over de zee, had ik het gevoel dat er elk ogenblik een bombardement zou kunnen zijn op de stad.
De Sint-Anastasiakathedraal is een fraai voorbeeld van Romaanse architectuur. Wat opvalt en zeer karakteristiek is voor deze kathedraal, dat zijn de vele bogen met enige tientallen zuiltjes in de voorgevel. Je merkt hier aan de voorgevel de Venetiaanse invloed. De voorgevel stamt uit de 13de eeuw. Ook kan je een grote Romaanse rozet in de façade zien, welke tijdens de 13de eeuwse restauratie is aangebracht. De kleinere gotische rozet erboven is van later. De hoofdentree heeft weer Romaanse deurstijlen, maar ook een gotische reliëfversiering in de lunet. We hebben ook een kijkje gaan nemen in deze kathedraal. Sssst! Edi werd het zwijgen opgelegd tijdens zijn uitleg in de kathedraal. Je moest stil zijn in de kerk. Onder het hoogaltaar is een crypte waar men relikwieën van enkele heiligen bewaart. Op het altaar in de absis linksachter bevindt zich de marmeren sarcofaag van Sint-Anastasia met inscripties uit de 9de eeuw. Boven in de absis ertegenover zijn resten van 13de eeuwse fresco’s. In het rechter zijschip is de 18de eeuwse barokke altaar van het heilige sacrament een meesterstuk.
De straat naast de kathedraal, een lange winkelstraat, is het kloppend hart van Zadar. Hier vind je de beste winkels en veel cafés met terras. Langs de kathedraal zie je vrouwen kantwerk aan het verkopen. Helaas is er geen vrije tijd meer. We ergeren ons een beetje smurfenblauw hierover. We nemen afscheid van de locale gids Edi.
Via de havenpoort gaan we terug naar de bus. Onder deze poort zie ik weer overlijdensberichten hangen.
De stad Zadar is ook gekend van het basketbal. De plaatselijke basketbalclub behoort tot de Kroatische en Europese top.
We verlaten met de bus Zadar en passeren de Makarska fabriek, waar de maraschino-brandewijn gestookt wordt, de bekende kirch van makarska-kersen. Het produceren van likeuren is een specialiteit hier in Zadar.
Doodvermoeid na een lange reisdag, schuiven we aan de eettafel in het restaurant om te genieten van het buffet. Waar kan je de soep vinden? Madame! De soep staat in de hoek.
De volgende dag gaan we de stad Sibenik gaan bezoeken, met ongeveer 55000 inwoners. De plaats is pas ergens in de 9de eeuw na Chr. gesticht door Kroatische stammen. Hier leren we de locale gids Silvania kennen, die ons gaat meenemen in Sibenik.
Via de haven lopen we door een park, waar we een standbeeld en een fontein kunnen zien. Nabij het standbeeld zien we een kerk. Aan de andere kant van het park zien we oude ruïnes. Op een gedeelte van de oude ruïnes hebben ze een modern bibliotheekgebouw gebouwd.
Vanaf nu dwalen we door allerlei schilderachtige straatjes in de oude stad. In zo een smalle straat nodigt een non ons uit om in haar souvenirwinkeltje een kijkje te nemen. We passeren vervolgens de Sint-Johanneskerk, een 15de eeuwse gotisch-renaissancistisch gebedshuis. Opvallend detail is de trap die aan de buitenzijde van de zuidgevel naar de kansel leidt. De bouw van de klokkentoren kwam pas in de 18de eeuw gereed. De volgende kerk in de rij, waar we even bij stil stonden, was de vrij simpele Sint-Grisogonakerk. Het Romaanse kerkje stamt uit de 12de eeuw en kreeg later gotische toevoegingen.
In een ander smal straatje zagen we op de eerste verdieping een kleine ruimte die langs de zijgevel van het huis eruit sprong. Dit werd vroeger gebruikt als toilet. Zo kwam alle “shit” terecht op de straat. Dat gat is hier nu weg! Gelukkig maar, anders kregen we misschien nog vuiligheid op onze kop. Het enige gevaar vanuit de lucht is nu de poep van de duiven die naar beneden kan vallen op je kop.
We dalen de trappen af naar het witgeplaveide centrale plein en zien reeds de reusachtige kathedraal van Sibenik. Het symbool van de stad. Deze kathedraal is gewijd aan de Heilige Sint-Jacobus, de beschermheilige van de stad. Deze kathedraal staat op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Men startte met de bouw in 1431, maar pas in 1536 was de kerk geheel gereed. De ontwerper van de kathedraal van Sibenik was Juraj Dalmatinac (Joris de Dalmatiër). Dalmatinac voegde er, tot aan zijn dood in 1473, het grootste deel van de huidige drieschepige basiliek met drie absides en een koepel aan toe. Befaamd is Dalmatinac gebeeldhouwde fries aan de buitenzijde van de absides. Hij beeldde daarin 71 koppen van tijdsgenoten af, die allemaal zo hun markante, eigen gelaatsuitdrukkingen hebben waarin hun emoties duidelijk zichtbaar zijn. Erboven is nog een fries te zien, ditmaal met leeuwen, honden en een paar mensen. In de kathedraal binnenin zagen we een rijk gedecoreerde doopkapel in de rechterabsis. Dit was wel mooie architectuur. De engeltjes onder het doopvont dragen de sporen van zijn beitels. Later hebben anderen de kathedraal verder afgewerkt. De hoofdpoort van de kerk eronder heeft fraai bewerkte stijlen en decoratieve kolommetjes in de boog. We zien ook weer een enorme rozet in de façade geplaatst. Een frame met beelden van leeuwen en van een enigszins merkwaardig geproportioneerde Adam en Eva benadrukt de kerkpoort aan het centrale plein. De beeldhouwer hiervan dacht dat Adam en Eva zich enorm voor hun naaktheid schaamden in het paradijs. De afmetingen van het grondplan van de kathedraal zijn 38 bij 14 m. De punt van de koepel bevindt zich 38 m boven de grond.
Op het centrale plein, tegenover de kathedraal, valt het Venetiaanse stadshuis halverwege de 16de eeuw op. Hiervoor op het centrale plein is er een terras, waar we een grote pint gedronken hebben. Op dit plein nabij de hoofdingang van de kathedraal, zien we ook een beeld van de bouwmeester Dalmatinac. Dit beeld werd gemaakt door kunstenaar Mestrovic.
Onderaan een huis zagen we op de straat een uitstulping. Dit werd gebruikt voor het voeden van honden en katten. Eveneens hebben we een bewerkte steen met inkervingen gezien tegen de gevel van een huis. Hiermee werden vroeger afmetingen genomen van uw arm, voor het vervaardigen van uw kledij op de juiste maat.
Aan de kathedraal van Sibenik neem ik de trappen naar beneden en dan komen we terecht op de boulevard langs de baai van Sibenik. Hier zien we verschillende monumentale patriciërshuizen staan. Een beetje verder staat de Sint-Barbarakerk.
Nadien ben ik met de trappen omhoog gegaan naar het imposante Sint-Annafort. Het is strategisch gelegen op een 70 m hoge rotsheuvel en het beschermt al eeuwenlang tegen ongewenste indringers. Dit fort kreeg zijn huidige uiterlijk tussen de 15de en 17de eeuw. Vanaf hier heb je een mooi uitzicht in alle hoeken over de stad Sibenik. Aan de voet van dit fort lag een grote begraafplaats. Als ik naar omhoog keek, zag ik in de heuvel nog een fort staan.
Aan de zeekant zien we in de verte een brug, waar de rivier Krka begint en dus ook het nationale park Krka. We hadden daar vroeger reeds een busstop gehouden, om deze brug te kunnen bewonderen.
Ziezo, dames en heren, we nemen afscheid van de locale gids Silvania en gaan nu naar het nationale park Krka. Dit is het 7de Nationale park in Kroatië en is 111 km² groot. De Krka rivier komt uit bij de baai van Sibenik. En is 72 km lang. De rivier ontspringt aan de voet van het Dinarisch gebergte bij de plaats Knin. In totaal zakt de rivier van oorsprong tot zee 242 m naar beneden. Er zijn 7 verschillende niveaus en 7 cascades. Je had al een prachtig zicht op de Krka rivier bij het naar beneden rijden met de bus.
We starten hier onze wandeling. Je kan hier op diverse plekken de stroomversnellingen in het water zien en de series watervallen. Er is hier ook weer veel fauna en flora te ontdekken.
Er zijn hier aan het begin van de wandeling kraampjes waar je etenswaren kan kopen en eventueel souvenirs. We hebben geproefd van enkele droge vijgen. Verder zien we hier nog de resten van een oude turbine, die hier vroeger aan de Krka rivier werd gebruikt voor het aanmaken van elektriciteit.
We wandelen de rivier over op een brug en hier zag je dat er veel mensen aan het zwemmen waren. Ook doen we hier een stevige klim naar boven om de watervallen van op een hoger punt te bewonderen.
Ook kom ik hier een visser tegen langs het water. Het is hier wel verboden om te vissen in het Nationale park.
Op het einde van onze wandeltocht, nabij de grootste watervalterrassen, komen we nog een concentratie van toeristische voorzieningen tegen. Je kan hier een gerestaureerde, eeuwenoude watermolen zien. Met deze watermolens maalde men graan en werd vilt geslagen. Dit kon je bewonderen. Verder was er nog een klein etnografisch museum, souvenirwinkels en een café restaurant. Ik zag hier ook een smid aan het werk.
We vertrekken nu met de bus terug naar boven. Deze straat naar boven is tamelijk smal om te kruisen. Er rijden hier ook oranje lijnbussen heen en weer. Daar is een lijnbus die naar beneden rijdt. Het spektakel kan beginnen! De bussen zitten bangelijk dicht tegen elkaar bij het kruisen. Beide bussen doen manoeuvres, voor en achteruit. De angst was te lezen in de ogen van de buschauffeur op de oranje lijnbus. Vlug klapte hij zijn zijspiegel naar binnen. Aan de andere kant lonkte de ravijn. Er was links en rechts misschien nog 5 cm over om te kruisen. En aan de rechterkant gaat het toch plots steil naar beneden. Maar dankzij onze goede en rustige chauffeur Ivan loopt dit goed af. Eigenlijk loopt elke kruising van bussen op de smalle hellingen hier goed af.
Bij aankomst in het hotel hebben we nog een wandeling gedaan rond het hotel. Er was in de nabijheid een piratenschip dat ingericht was als bar. Hier kon je iets drinken. Dit was wel knap gedaan. Hieraan lag er ook een zwembad. “Piet piraat” zat hier stevig in de touwen te hangen. Alé, iemand ging hier in de touwen hangen om een topfoto van hemzelf te laten maken. Aan het roer een foto nemen leek mij toch wel een stuk veiliger. Als je je in een hoekje wegsteekt in het donker, dan kan je anderen doen schrikken.
In een ander hotel was er een DJ house muziek aan het spelen aan het ondiepe zwembad. In dit ondiepe zwembad stonden verschillende stoelen en tafels. Met de voetjes in het water, de house muziek op de achtergrond, de brandende zon, een heerlijke cocktail “sex on the beach” en dan heb je het vakantiegevoel te pakken.
Op de rondreis “Dubrovnik – Zagreb – Dubrovnik” gaan we de laatste etappe in richting Dubrovnik en bezoeken we op de laatste dag Trogir en Ston.
We passeren het dorp Primosten, die gekend is voor de productie van wijn en olijven.
Trogir ligt op 20 km ten westen van Split. Trogir is weer zo’n eeuwenoude kustplaats met een monumentale historische kern. Unesco riep de gehele oude stad in 1997 uit tot werelderfgoed.
De oude stad ligt op een klein eiland in het Trogir kanaal. Het moderne Trogir ligt op het vasteland. Trogir werd in de 3de eeuw voor Chr. gesticht als “Geiteneiland” door Griekse kolonisten. In het Grieks betekend Tragos namelijk geit. Het was dus de stad van de geiten.
Trogir heeft ongeveer 11000 inwoners. Het is ook een stad met 2 poorten.
We wandelen van de bushalte, via een brug, naar het oude centrum van Trogir. Tegenover deze brug zien we de noordelijke stadspoort uit de 17 de eeuw. Bovenop zien we het beeld staan van Sint-Laurentius, beschermheilige van de stad.
We wandelen verder tot aan de ingang van de Sint-Laurentiuskathedraal. Vanaf hier kunnen we de stad verder verkennen. Met de bouw van de grotendeels Romaanse Sint-Laurentiuskathedraal werd in 1213 gestart. Er werd een paar eeuwen aan gewerkt (tot 17de eeuw). Het portaal van de hoofdentree van de kathedraal schuilt onder een grote, met kruisgewelven overdekte voorhal. Befaamde Dalmatische steenhouwers vervaardigden de bijna uitzinnig gedecoreerde en gelaagde entreeomlijsting reeds in de 13de eeuw. Op de rondbogen zijn minutieus uitgehakte afbeeldingen van scènes uit het Oude en Nieuwe Testament en uit het dagelijkse leven van rond 1240 te zien, met ertussen ook nog eens verschillende mythologische figuren. Aan weerszijden van de poort staan Adam en Eva boven twee vervaarlijke leeuwen. Ook kun je taferelen bestuderen die de seizoenen en de maanden symboliseren. Dit portaal is wel indrukwekkend en prachtig. Bijna een cultureel reisorgasme! Ik heb misschien hier al te veel kerken en kathedralen gezien. Links van de entree zijn er renaissancistische decoraties in de 15de eeuwse doopkapel te zien.
Binnen in de kathedraal is het tamelijk donker. De linkerzijbeuk van de kathedraal opent naar de bijzonder rijk bewerkte Orsini-kapel, gewijd aan Johannes Orsinus van Trogir, de tweede beschermheilige van de stad. We zien hier prachtige Dalmatische renaissancistische decoraties. In het midden van het tongewelf kijkt de Schepper met wereldbol in de hand te midden van tientallen engelen naar beneden. In nissen staan beelden van de twaalf apostelen en van Johannes de Doper.
Hier was het ook mogelijk om naar boven te klimmen op de kathedraal. Hierboven hadden we een goed uitzicht op het centrale plein waar we het historische stadshuis zien en de Venetiaanse loggia. De 15de eeuwse stadsloggia bezit reliëfs. Op het plein zien we ook een terras. In de verte zien we veel scheepswerven.
We dwalen hier verder in de smalle straatjes tot we uitkomen op een brede boulevard aan het Trogir kanaal, waar er palmbomen en bankjes staan. Aan het einde van de brede boulevard zien we het massieve Kamerlengo fort uit de 15de eeuw, getooid met een octagonale hoektoren.
Bij cafés, restaurants en souvenirwinkels kan je soms een reliëf zien van Kyros, de Griekse god van geluk. Dit is het symbool van de stad Trogir. Ik denk dat ik toch 1 reliëf hiervan heb gezien in de stad bij het slenteren in de smalle straatjes.
Tussen de verschillende huizen waren er weer waslijnen zichtbaar, waar de slipjes en Bh’s aan het drogen waren. Niet alleen op de waslijnen waren de slipjes zichtbaar. We keken een beetje raar op en moesten eens goed lachen, toen we het slipje zagen van een vrouw doordat haar broek was afgezakt. Was ze er zich van nu eigenlijk van bewust dat haar kont zichtbaar werd?
Nabij Split zien we terug Romeinse ruïnes langs de weg. Vervolgens nemen we de middag pauze in de stad Omis, waar we vroeger al geweest waren. Ditmaal kunnen we de stad zelf verkennen. Hier is naast de Venetiaanse burcht van Omis, de vroeg Romaanse Petruskerk het belangrijkste cultuurhistorische monument.
Een beetje verder komen we in een file ten gevolge van een verkeersongeval. Tijd om het te hebben over de “economiesche situatie”.
In de omgeving van Split kan je ook ijzer en cementfabrieken tegenkomen. In Kroatië zijn er niet voldoende ijzerfabrieken. Men moet vooral ijzer invoeren, om aan de vraag in Kroatië te voldoen, vanuit Bosnië-Herzegovina. Kroatië betaald nu voor de invoer van ijzer, terwijl dit vroeger niet nodig was in het verenigde Joegoslavië. Zo is er ook oa onvoldoende gas, olie en meel in Kroatië, dat nu ingevoerd moet worden. De economische situatie in Kroatië was hierdoor slecht na de oorlog. De meeste inkomsten in Kroatië komen uit het toerisme.
Men tracht in het land geen verlies te maken. Of om het met de woorden van de reisleider uit te drukken: “we proberen op een positieve nul te blijven”.
In de verte hadden we al de verdedigingsmuur in de bergen gezien. Ditmaal bezoeken we het stadje Ston om ze te gaan beklimmen. Daarnaast hebben we ook de stad Mali Ston. Ston is de oude stad en Mali Ston is de nieuwe stad. Ston werd in 1333 bij de republiek Dubrovnik ingelijfd. Ston was destijds van groot belang vanwege de uitgestrekte zoutpannen nabij een smalle en diepe zee inham. Dubrovnik had met de inname de beschikking over zowel het zout als over een goed verdedigbare plek aan de noordgrens van de republiek. Ston en Mali Ston liggen op het smalste deel van het gehele schiereiland. Vroeger was zout een betalingsmiddel en het goud van toen. Tegen de heuvels werden er sterke verdedigingswallen opgericht om het zoutwinningsgebied te beschermen. De muren en fortificaties liepen over een lengte van 5,5 km door tot aan Mali Ston. In totaal telde de fortificaties vroeger veertig torens. Nu resten er nog enkele van deze torens.
Na het zien van de zoutpannen van dichtbij, heb ik wat gewandeld in stad Ston. Ik heb hier ook op de verdedigingsmuur kunnen wandelen, waar je dan een prachtig uitzicht had op de stad Ston, de zee inham en de zoutpannen. Normaal is dit te betalen, maar toch heb ik dit gratis kunnen bewandelen. De kassierster zat niet op haar plaats. Weeral geluk!
Verder zag je hier een prachtige tekening op de grond die de stad symboliseerde. Het was mogelijk om dit in één keer te fotograferen. Verder viel mij nog de houten afdichting van een raam op in een huis. Op deze houten afdichting of planken was een mooi geschilderde figuur te zien van een vrouw. Het was alsof ze aan het raam stond te kijken.
Nadien rijden we naar ons hotel in Dubrovnik. Dit is het eindpunt van de rondreis. We nemen definitief afscheid van reisleiders Branko en Ivana en ook van de buschauffeur Ivan. De volgende dag nemen we afscheid van de medereizigers die terug naar huis keren en we nemen definitief afscheid van medereizigers hier in Kroatië die in andere strandhotels zitten. Nu ja definitief, dat dacht ik toch. Ik wil de reisleiders Branko en Ivana bedanken voor de goede begeleiding van deze reis. Verder wil ik ook de buschauffeur Ivan bedanken. Ook bedank ik alle medereizigers, die mijn reis in Kroatië gekleurd hebben. Een toffe bende als je het mij vraagt.
