DubrovnikSinds de 14e eeuw is 'vrijheid' het motto van de stad Dubrovnik.
En dat is misschien ook de reden dat ze met al haar schoonheid vele eeuwen en oorlogen heeft overleefd.
Dubrovnik staat, als bijzonderste kuststad van Kroatië, op de lijst van Unesco's Werelderfgoed.
En niet ten onrechte. Want samen met Venetië strijdt ze om de titel van 'fraaiste mediterrane stad'.
In de tijd dat ze een zelfstandige republiek vormde, heerste ze over een groot deel van de Middellandse zee en leverde ze vele invloedrijke diplomaten af.
Ze had haar eigen munt, een befaamde en elitaire universiteit, het eerste ziekenhuis en de eerste apotheek van Europa, leger en vloot en een rijke cultuur en literatuur.
Nu is Dubrovnik en zijn Rivièra een groeiende attractiepool bij de vakantiegangers.
De stad ligt aan de zuidelijke Kroatische kust en werd in de 7e eeuw gesticht onder de naam Ragusa.
Het oude stadsdeel is beschermd met onregelmatig gebouwde wallen, waarvan er twee naar het continent zijn gekeerd en drie naar de zee. Deze massieve stenen wallen, gebouwd tussen de 12de en 17de eeuw, beschermden de stad tot in 1806 Napoleon er als eerste in slaagde om de linies te doorbreken. In een uur tijd kun je nu over de wallen om de stad heen lopen, al is de verleiding groot om vele malen te stoppen om het kleurrijke panorama te bewonderen.
Treffende voorbeelden van het historische erfgoed zijn oa het rectorenpaleis (15de eeuw), de Sint-Blasiuskerk (18de eeuw), het Sponzapaleis (16de eeuw) en het oudste ziekenhuis van Europa (1317).
In de zomer (juni-augustus) schommelt de gemiddelde temperatuur er rond de 27 graden Celsius. De watertemperatuur loopt in die periode op tot soms 25 graden. Maar ook in het voor- en naseizoen is de temperatuur aangenaam: in september gemiddeld 25 graden en in mei en oktober ligt het gemiddelde doorgaans boven de 20 graden.
In de stad vind je enkele hotels, maar de grote toeristenhotels liggen zowat 15 km van de stad langs de zogenaamde Dubrovnik-Rivièra.
ZagrebDe hoofdstad van Kroatië, is gelegen op de hellingen van de berg Medvednica en langs de oevers van de rivier de Sava.
De stad is met zijn zevenhonderdduizend inwoners de grootste stad van Kroatië. De stad kun je grofweg in twee delen splitsen : Kaptol en Gradec, die vroeger twee aparte steden vormden. Zagreb heeft zich de laatste eeuw ontzettend uitgebreid. In de jaren vijftig ontstonden nieuwe woonwijken ten zuiden van de Sava, het zogenaamde Novi Zagreb (Nieuwe Zagreb). Ook het vliegveld Pleso is ten zuiden van de rivier gebouwd.
Het bezoeken waard is de kathedraal van Zabreb op het verkeersplein Kaptol, waar men nog steeds aan het restaureren is. De twee torens van de kathedraal van Zagreb, gewijd aan Maria Hemelvaart en Sint-Stefanus, pieken fier omhoog. Binnen in de kathedraal vind je de graftombe van aartsbisschop Stepinac. Hij werd aartsbisschop in 1937, voor de tweede wereldoorlog. Na de oorlog werd hij door de communisten gevangengenomen en veroordeeld tot 16 jaar strafkamp. Na zijn vrijlating in 1951 werd hij verbannen naar zijn geboortedorp. Hij stierf in 1960, nadat Tito hem had verboden het land te verlaten voor speciale medische verzorging. Nu staat zijn tombe in de kathedraal. Verder vind je ook nog het graf van Frankopan, die in de 17de eeuw vocht tegen de Ottomanen samen met Petar Zrinski, die hier ook begraven ligt.
Zagreb is geen zeer grote stad, en dat maakt dat het een vrij gezellige stad is. Het grote plein met het standbeeld van Josip Jelacic is autovrij zoals ook de omliggende straten. Enkel voor de blauwe trams moet je wat opletten. Verder is er ook opvallend veel groen in het centrum van de stad. Het grote grasplein voor het station bijvoorbeeld en het kleine parkje daarop aansluitend.
In het oude gedeelte van de stad rond de kerk van de Heilige-Marcus bevinden zich het Kroatische Parlement (Sabor), de regeringsgebouwen en het Hooggerechtshof.
Zagreb is ook de educatieve hoofdstad van Kroatië : de grootste universiteit bevindt zich hier. Op het gebied van cultuur springt Zagreb er ook uit met zijn vele bezienswaardigheden die veelal historisch zijn, zoals de Sint-Marcuskerk, de grote kathedraal en het Kroatische Nationale Theater (‘Hrvatsko Narodno Kazaliste’).
SplitDe stad Split is de hoofdstad van Dalmatië. Het is een boeiende studentenstad met een prachtig historisch centrum. Het oude centrum werd binnen de stadsmuren van het paleis van de Romeinse keizer Diocletianus gebouwd.
In de stad zijn er vele bezienswaardigheden die uit de Romeinse en Middeleeuwse periode dateren. Door het rijke culturele erfgoed wordt de stad sinds 1979 door de Unesco beschermd.
Een stadsbezoek start men best op de populaire “Riva”, de wandeldijk van Split. Na een 50-tal meter is er aan de rechter zijde een oude stadspoort. Zo komt men via de Severovastraat tot aan de Vestibule, een met koepel overdekt bouwwerk, waar men kan door wandelen. Naast de Vestibule is de ingang naar de Romeinse kelders. Die dankzij de vele souvenirwinkeltjes op een overdekte bazaar lijken.
Niet ver van de Vestibule is het Peristylium. Dit is een wondermooi plein dat langs beide zijden met een zuilengalerij versierd wordt. Onder de bezienswaardigheden zijn er twee sfinxen. Naast het Peristylium is de Sint-Domniuskathedraal, die oorspronkelijk als mausoleum voor de keizer werd gebouwd. De 57 m hoge klokkentoren kan bezocht worden. Van op het hoogste punt van de toren heeft men een indrukwekkend uitzicht over het historische centrum van Split.
In Split zijn er enkele interessante musea. Om een goed overzicht te krijgen van de rijke geschiedenis van de stad kan men in het stadsmuseum “Gradski Muzej” terecht. Dit museum is in het Papalic paleis gehuisvest, het mooiste paleis van de stad.
Net buiten de muren van het Keizerlijk Paleis is het Narodni Trg, “het Plein der Natie”. Dit is het centrum van het middeleeuwse stadsgedeelte. In de omgeving van het plein zijn er mooie renaissance paleizen, die hier door rijke patriciërsfamilies gebouwd werden. Wandelend door de steegjes komt men al snel op de Marmontovastraat, dit is de populairste winkelstraat van de stad.
Indrukwekkend is ook het Trg Republike, “het Plein van de Republiek”, waar het “Prokurative” gevestigd is. Dit is een groot gebouw met zijvleugels, die met zuilengalerijen versierd zijn.
In het oude stadscentrum zijn er talrijke restaurants. Ten midden van Romeinse ruïnes kan er van de Dalmatische keuken genoten worden. De inwoners van Split genieten het liefst van een kop koffie of een maaltijd op de “Riva”. Hier heerst altijd een gezellige sfeer met mooi zicht op de jachthaven van Split.
ZadarDe stad Zadar is gelegen in Noord-Dalmatië en behoort tot de gezelligste steden aan de Adriatische Kust. Het pittoreske stadscentrum ligt op een langgerekt schiereiland. Reeds in de Romeinse tijd was de stad van groot belang. Omheen het oude centrum werd er in de middeleeuwen een stadsmuur opgetrokken, die nog steeds te bezichtigen is.
Nabij het oude stadscentrum zijn er verschillende kleine parkings. Waardoor een stadsbezoek van op verschillende vertrekplaatsen kan gestart worden.
Als men in het zuidelijke stadsgedeelte parkeert kan men naar het Narodni Trg, “het Plein der Natie”. Dit is sinds de middeleeuwen het belangrijkste plein van de stad. Je vind er het renaissance stadhuis en het toeristische verkeersbureau is er gehuisvest. Hier kan een stadsplan verkregen worden.
Het Narodni Trg is één van de gezelligste pleintjes van de stad. Het is een aangename plaats om een koffie te drinken.
Het Narodni Trg is niet zo ver van de Groentemarkt, die slechts twee straten verder gelegen is, in de schaduw van de middeleeuwse vestingmuur. Op deze typische mediterrane markt, worden door de naburige dorpelingen verse groenten en fruit verkocht. Ook zijn er hier kraampjes waar je mooie souvenirs kan kopen.
In het noordelijke gedeelte van het schiereiland is het vroegere Romeinse Forum. Op dit plein zijn de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad. Hier is de Sint-Donatiuskerk, de grootste vroeg Romaanse kerk van Kroatië.
Om de hoek is de Širokastraat, de winkelstraat van Zadar. Hier is de wondermooie Heilige Sint-Anastasiakathedraal. Vooral de Romaanse noordelijke gevel is zeer indrukwekkend. De campanile van de kathedraal kan beklommen worden. Vanuit de klokkentoren heeft men een prachtig uitzicht over de stad Zadar en de naburige eilanden.
Sinds kort heeft Zadar twee unieke trekpleisters. De stad staat al lange tijd bekend voor zijn mooie zonsondergang, die door sommigen als de mooiste ter wereld beschreven werd. Onlangs heeft men een architecturaal bouwwerk gemaakt waardoor deze ervaring nog mooier wordt. Het is een klank en lichtspel dat in samenwerking gaat met natuurelementen. Aan de noordwestelijke kade is ook het zeeorgel. Dit is een orgel dat geluid maakt op het ritme van de golven van de Adriatische Zee.
In het historische centrum zijn er vele restaurants. Vooral de steegjes rond het Narodni Trg zijn heel populair.
SibenikDe stad Sibenik is in Midden-Dalmatië gelegen en is een belangrijke havenstad. In de middeleeuwen werd de stad amfitheatergewijs tegen een heuvel gebouwd. Het historische stadscentrum bestaat uit pittoreske steegjes, trapstraatjes, renaissance paleizen, kerken en een reusachtige kathedraal.
Een bezoek van de stad Sibenik kan gestart worden vanaf het stadstheater, “kazalište”. Op de Zagrebackastraat zijn er vele bezienswaardigheden. De eerste kerk aan de rechter zijde is de orthodoxe Maria Hemelvaartkerk, waar mooie byzantijnse iconen te bezichtigen zijn. Naast deze orthodoxe kerk zijn er nog enkele interessante katholieke kerken, die een bezoek waard zijn.
De stad Sibenik was eeuwenlang een belangrijk strategisch punt voor de verdediging tegen de Turken. Hierdoor werden er vele forten gebouwd. Het grote Sint-Annafort is een imposant vestingwerk dat hoog boven de haven uitsteekt.
Het kan via het kleine “Sv. Luce” steegje bereikt worden. Na vele trappen komt men aan het kerkhof, dat in de schaduw van het fort gelegen is. Van op het fort is er een indrukwekkend uitzicht op de rode daken van het historische centrum.
Na een bezoek aan de vesting geraakt men eenvoudig tot aan het hart van het historische centrum. Daar is het Plein van de Republiek, Trg Republike Hrvatske, waar het prachtige renaissance stadhuis is. Hier is ook de reusachtige Sint-Jacobuskathedraal, die sinds 2000 op de Unesco wereld erfgoedlijst geplaatst werd. Dit is het mooiste gebouw van de stad. Ook het interieur en beeldhouwwerk is verbluffend.
In Sibenik is er een aangename wandeldijk waar er leuke cafeetjes zijn. Door de trappen van het Plein van de Republiek af te dalen komt men hier. Op ieder uur van de dag heerst er een gezellige drukte en kan men hier de aangename sfeer komen opsnuiven.
Als men de wandeldijk in zuidelijke richting volgt, komt men langsheen mooie Venetiaanse paleizen. Het Paleis van de Graaf is het indrukwekkendste. Op de wandeldijk is ook het monument voor de gesneuvelde soldaten. Na een 200m komt men aan de Vladimira Nazorastraat. Naast deze straat loopt een prachtig terrasvormig park. Dit is de eenvoudigste weg om terug tot aan het stadstheater te komen.
Plitvice merenHet Nationaal Park van de Plitvice Meren is wellicht het mooiste en meest tot de verbeelding sprekende Nationaal Park van Kroatië. De cascade van verschillende watervallen in de 16 grotere en kleinere meren doen je denken dat je ergens in een hollywoodfilm van het genre Blue Lagoon beland bent.
Dat het park op de Werelderfgoedlijst staat (Unesco) (sinds 1979 en 2000) zal U dan ook niet verwonderen. Maar, denk nu niet dat zoiets een Nationaal Park voor eeuwig en altijd beschermd. Woorden en papieren betekenen in oorlogstijd immers niet veel. Na de oorlog in Kroatië heeft men enkele jaren hard moeten werken om het park weer voor het publiek toegankelijk te maken en vrij te maken van onontplofte explosieven. Nu is het park weer een van de grotere toeristische trekpleisters van Kroatië.
De turkooisblauwe meren liggen te schitteren tussen de rotswanden die op hun beurt begroeid zijn met groen in alle schakeringen. De meeste mensen zullen dit natuurpark bezoeken in de zomer. Ben je echter in een andere periode van het jaar in Kroatië, breng dan zeker ook een bezoek aan dit Nationaal Park. 's Winters bijvoorbeeld is dit park met bevroren watervallen en een dik sneeuwtapijt de moeite om te zien. In de herfst zijn de herfstkleuren schitterend.
Behalve de meren bestaat het park ook nog uit een groot gedeelte onaangeroerd bos. Een microklimaat heerst er over het ganse gebied van het park. 's Zomers is het er warm en zonnig, in de winter kan het er bar koud zijn (verschillende graden onder nul is er normaal) en dikke pakken sneeuw bedekken het gebied.
KrkaDit Nationaal park van Kroatië werd geopend in 1985 en volgt de rivier de Krka. Deze rivier heeft zijn bron in de Dinarische Alpen nabij de stad Knin en stroomt over en afstand van bijna 73 kilometer tot aan z'n monding in zee nabij Sibenik. De eerste 24 kilometer van de rivier staat in de zomermaanden echter droog, enkel het laatste stuk van 49 kilometer is steeds zeg maar “nat”.
Het park volgt dus deze stroom, en is bijgevolg een lang smal park. De gemiddelde breedte moet ongeveer 3 kilometer zijn, de lengte in vogelvlucht is zo'n 30 kilometer en de totale oppervlakte bedraagt 109 km². Het meest bekende van dit park zijn de verschillende watervallen. Deze watervallen waarbij het water als het ware van het ene terras naar het andere stroomt noemt men “travestine” watervallen. Deze worden gevormd door de kalk - losgekomen uit het gesteente - die zich ophoopt en zo dammen vormt. Deze opeenvolgende dammen vormen zo 'trappen' van watervallen.
Oorlog in KroatiëOp 31 maart 1991 raken Kroaten en Kroatische Serviërs slaags in Plitvice. Dit kondigt het begin van de oorlog in Kroatië aan. Vooral de stad Vukovar moest het ontgelden. Vukovar is een stad in het oosten van Kroatië. Het is de hoofdstad van de provincie Vukovar-Srijem. De stad ligt op een plek waar de Vuka-rivier in de Donau stroomt en is de grootste Kroatische haven aan de Donau. In 2000 had de gemeente 31.000 inwoners.
De regio rondom Vukovar, aan de grens met Servië, was het gebied met de hevigste gevechten tijdens de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog van 1991 tot 1995. Daarbij vielen minstens 3.000 doden en vonden er ook etnische zuiveringen plaats. Bij de Servische belegering en de slag om Vukovar werd de stad voor een groot deel verwoest.
In november 1995 komt er een akkoord, dat bewaakt zou worden door 60.000 NAVO-soldaten. Dit was officieel het einde van de oorlog. Het duurt echter tot 1998 eer Vukovar weer onder het bestuur van de Kroaten komt.
GeschiedenisKroatië ligt tussen oost en west Europa in en is eeuwenlang als doorvoerland gebruikt. Zodoende kwamen verschillende culturen met elkaar in aanraking. Diverse culturele invloeden hebben bijgedragen aan de geschiedenis van het land. De geschiedenis van Kroatië gaat bijna zo ver terug als de mensheid zelf. Het huidige Kroatië werd in de oudheid bewoond door Illyriërs. Het werd in 35 voor Christus door Octavianus als Pannonia bij het Romeinse Rijk ingelijfd. Het behoorde na de deling van dit rijk afwisselend tot het westelijk deel van het Romeinse Rijk, het Ostrogotische en het Byzantijnse Rijk. In de 7de eeuw werd het veroverd door Slavische stammen. De politieke geschiedenis en de kerstening vanuit het noorden (waardoor niet het cyrillische, maar het Latijnse alfabet werd overgenomen) veroorzaakten een scheiding van de stamverwante Zuid-Slaven in Servië. Onder vorst Tomislav (koning in 924) maakte Kroatië zich onafhankelijk. Venetië veroverde het kustgebied. De invloed van de Italiaanse bouwkunst is nog steeds zichtbaar in de Kroatische kustplaatsen.
In de 16de en het begin van de 17de eeuw maakten de Turken zich van een groot deel van Kroatië meester (huidige Bosnië). De kustplaatsen en de eilanden bleven in handen van de Venetianen. In 1699 viel Kroatië in Oostenrijkse handen. In 1779 werd het administratief bij Hongarije gevoegd. Mede onder invloed van de Franse Revolutie kwam een nationale beweging op, waarbij het grootste deel van Kroatië (exclusief een deel van Dalmatië) bij het Hongaarse rijksdeel werd ingelijfd. Deze beweging richtte zich vooral tegen Boedapest. In 1868 werd aan Kroatië een zekere mate van autonomie verleend. Tijdens de Eerste Wereldoorlog koos een deel van de Kroaten voor een Joegoslavisch koninkrijk onder de Servische dynastie. De Kroatische strijd tegen het centralisme en de bureaucratie van Belgrado werd vooral gevoerd door de Kroatische Boerenpartij. Daarnaast was er de extremistische Ustasa-beweging, die gesteund werd door Italië en Hongarije en verantwoordelijk was voor de moord op koning Alexander in 1934. Bij de Duitse aanval in 1941 nam men een afwachtende houding aan. De uit Italië komende Ustasa-leider Ante Paveliæ werd in april 1941 premier. Paveliæ genoot enige tijd ruime erkenning. Met de hulp van een deel van vooral de lagere rooms-katholieke geestelijkheid en van Bosnische islamieten werd terreur tegen de orthodoxen uitgeoefend. Het regime van Paveliæ werd ook door wanbeheer gekenmerkt. De Kroatische militie bleek onbetrouwbaar, veel mensen liepen over naar de partizanen onder de Kroaat Josip Broz Tito. Paveliæ en een aantal van de zijnen ontvluchtten in mei 1945 het land. Na de tweede wereldoorlog maakt Kroatië weer deel uit van de federatie Joegoslavië. Aan het eind van de jaren tachtig namen de traditionele tegenstellingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen weer toe. Na het aantreden in de deelrepubliek Servië van Slobodan Miloseviæ en nadat Servië de heerschappij over Joegoslavië verder naar zich toe leek te trekken, breidden de onlusten en politieke spanningen zich ook uit naar Kroatië. Kroatische nationalisten ijverden inmiddels openlijk voor een grotere onafhankelijkheid van hun republiek. In 1989 werd een nieuwe kieswet ingevoerd en in december 1990 verklaarde Kroatië zich soeverein. Kroatië werd op 15 januari 1992 als een onafhankelijke staat door de Europese Gemeenschap erkend. Duitsland, Hongarije en Italië knoopten als eerste staten diplomatieke betrekkingen aan. De president van de nieuwe republiek werd Franjo Tudjman, leider van de regerende Kroatische nationalistische partij HDZ (Hrvatska Demokratska Zajednica, de Kroatische Democratische Unie).
Tijdens de oorlog heeft Kroatië een derde deel van zijn grondgebied aan de Serviërs verloren. Een aantal daar gelegen steden, waaronder Vukovar en Osijek, zijn zwaar verwoest. De door Serviërs bezette gebieden in Kroatië waren: Krajina, West-Srijem, Baranja, West- en Oost-Slavonië. Aan de andere kant raakte Kroatië steeds meer betrokken bij de oorlog in Bosnië-Herzegovina. Kroatische milities streden daar aanvankelijk samen met de moslims tegen de Serviërs, maar keerden zich in 1993 tegen de moslims om in het zicht van een mogelijke regeling nog zoveel mogelijk grondgebied te veroveren. In januari van hetzelfde jaar begonnen de Kroatische strijdkrachten een offensief tegen de Servische posities in de Knin-regio. Dit leidde tot een felle veroordeling van de internationale gemeenschap, die een verdere escalatie van het conflict vreesde. De economische hervormingen en de privatiseringen van bedrijven leidden tot een chaos, gekenmerkt door corruptie, financiële schandalen, hoge inflatie en hoge werkloosheid. Op politiek gebied verbeterden in 1994 de verhoudingen met de Bosnische regering, wat resulteerde in een doeltreffende samenwerking tijdens het herfstoffensief tegen de Bosnische Serviërs. Bij het vredesakkoord voor Bosnië-Herzegovina, dat de presidenten van Bosnië, Kroatië en Servië in november 1995 sloten in het Amerikaanse Dayton, moest Kroatië belangrijke concessies doen in de vorm van teruggave van veroverd gebied aan de Serviërs. Het Dayton-akkoord opende in 1996 de weg naar betere relaties tussen Kroatië en Servië. Dit resulteerde in het aanknopen van diplomatieke banden. De HDZ bleef aan de macht tot 1999, het jaar waarin Tudjman overleed. Hierna leed de HDZ een verpletterende nederlaag. Kroatië krijgt na de dood van Tudjman en de vorming van de nieuwe coalitie internationaal steeds meer aanzien.
